Kijken zoals een planeet

Dit verblindt ons vaak voor diepere, meer geleidelijke veranderingen in de wereld om ons heen. Klimaatverandering is hier een duidelijk voorbeeld van: een verandering van de wereld die zich afspeelt op zo'n onmenselijke tijds- en geografische schaal dat we moeite hebben om het in conventionele verhaallijnen in te passen, laat staan er effectief op te reageren. Planten daarentegen hebben hun eigen tijdschaal. Planten bewegen — en ze zijn in beweging.

Als reactie op een veranderend klimaat migreren bomen over landschappen, op zoek naar gunstigere omstandigheden. Onderzoek toont aan dat in het oosten van de Verenigde Staten driekwart van de boomsoorten richting het noorden en westen opschuift, met een gemiddelde snelheid van 10 tot 15 kilometer per decennium. In Scandinavië — waar de opwarming ver boven het mondiale gemiddelde ligt — groeien berken, dennen, sparren en wilgen nu op grotere hoogtes dan ooit tevoren, waarbij ze in slechts enkele decennia tot 500 meter aan hoogte hebben gewonnen.

Een migratie van planten is aan de gang, en niet voor het eerst. De laatste grote migratie van bomen vond plaats aan het einde van de laatste ijstijd, zo'n 10 000 jaar geleden. Toen de aarde opwarmde, heroverden de bossen het land. In Noord-Amerika sprongen beuken over de Grote Meren toen de gletsjers zich terugtrokken. Noorse sparren omzeilden de Noordzee en de Baltische zee voordat de moderne mens dat deed.

Terwijl wij moeite hebben om klimaatverandering in te passen in onze kortetermijnverhalen zijn er bomen die zich sneller aanpassen aan klimaatverandering dan wij. Daardoor hebben ze meer kans op een succesvolle aanpassing. Klimaatverandering is waarschijnlijk slechts één van de vele factoren waarop ze reageren — andere menselijke activiteiten, zoals bouw en het gebruik van pesticiden, spelen waarschijnlijk ook een rol.

De hulpmiddelen die onze manier van kijken veranderen

Ons verstand is niet in staat om te denken aan, of te denken op, het tempo en de schaal van de wereld. Maar we hebben wel de hulpmiddelen binnen handbereik, waaronder technologie. De manier waarop we de wereld waarnemen hangt ook af van hoe we kijken, en naar wat we kijken. Technologie kan ons perspectief zowel beperken als verruimen.

Satellietbeelden, bijvoorbeeld, zijn voortgekomen uit een geschiedenis van militaire surveillance en geweld. Tegenwoordig kunnen satellieten fungeren als time-lapse camera's waarmee we verder kunnen kijken dan onze directe omgeving. Hierdoor worden — voorheen onzichtbare — grootschalige veranderingen in de natuur zichtbaar. Satellietbeelden herinneren ons eraan dat technologieën ons een nieuwe manier van kijken kunnen bieden, mits we ze op een doordachte manier gebruiken.

Technologie is onze meest directe verbinding met de materiële wereld om ons heen. Het geeft vorm aan de manier waarop we met onze omgeving omgaan, en het vormt op z'n beurt ook ons. Het maakt snelle transformaties mogelijk, niet alleen in de schaal van onze aandacht, maar ook in de aard ervan. In plaats van ons te distantiëren van de meer-dan-menselijke wereld, kan technologie ons er juist dichter bij brengen.

Herdefiniëring van intelligentie

In The Overstory van Richard Powers vertelt een personage een sciencefictionverhaal dat zich afspeelt in een kloof tussen tijdschalen: een buitenaardse beschaving die de tijd veel sneller waarneemt dan mensen — zo snel dat seconden op aarde voor hen jaren lijken — komt naar de aarde. Voor hen zijn mensen niets meer dan standbeelden van onbeweeglijk vlees. De vreemdelingen proberen te communiceren, maar er komt geen antwoord. Omdat ze geen teken van intelligent leven vinden, besluiten ze dat mensen voor niets anders geschikt zijn dan als voedsel voor hun intergalactische reis.

Hier en nu zijn wij de buitenaardse wezens, voortbewegend in menselijke tijd, niet in staat om het intelligente leven rondom ons te erkennen, om het bijgevolg te reduceren tot louter gevoelloze materie.

Het lijkt veelbetekenend dat, net nu we de werkelijke betekenis van kunstmatige intelligentie in vraag beginnen te stellen, de wetenschap begint te onderzoeken wat het betekent om iets of iemand überhaupt intelligent te noemen. Tot voor kort werd de mens beschouwd als de enige bezitter van intelligentie. Het was de kwaliteit die ons uniek maakte onder de levensvormen — inderdaad, de meest bruikbare definitie van intelligentie was misschien wel 'wat mensen doen'.

Het heroverwegen van wat kunstmatige intelligentie is, biedt ons de gelegenheid om intelligentie in brede zin te herdefiniëren. We kunnen proberen voorbij de horizon van onszelf en onze eigen creaties te kijken om een glimp op te vangen van een ander soort, of veel verschillende soorten intelligentie, die hier altijd al bij ons zijn geweest — en ons in veel gevallen zijn voorgegaan. Door dit te doen kunnen we misschien de manier waarop we over de wereld denken veranderen, en zo een pad uitstippelen naar een toekomst die minder extractief, destructief en ongelijk is, en juist meer rechtvaardig, vriendelijk en regeneratief.

Het onzichtbare zichtbaar maken

Bij Nazka Mapps is het onze missie om de technologieën die ons helpen de wereld te zien gemakkelijker toegankelijk te maken. We helpen mensen om zinvolle inzichten te verkrijgen uit de enorme hoeveelheden gegevens die uit deze technologieën voortvloeien. We zijn gespecialiseerd in het visualiseren van satellietbeelden en andere locatiegebaseerde gegevens, en bieden platforms waarmee iedereen de veranderingen in onze bredere omgeving op elk apparaat kan verkennen — van desktopcomputers tot smartphones.

Onze interactieve kaarten en geodata services bieden realtime inzichten in veranderingen over de hele wereld. Met deze diensten stellen we gebruikers in staat om op de schaal van bossen, oceanen en complete ecosystemen te denken, en zo een dieper begrip te ontwikkelen van onze plaats binnen deze grotere systemen. Ons doel is om hulpmiddelen te creëren die — door de kloof tussen data en toegankelijkheid te overbruggen — niet alleen vorm geven aan hoe we de wereld zien, maar ook hoe we erop reageren.